بررسی نقش الگوی بافت شهری در کاهش آسیب های کالبدی ناشی از زلزله (نمونه موردی: شهرک غرب و درکه)

زلزله صرف نظر از آنکه یک پدیده طبیعی تلقی می شود، در طول تاریخ همواره روی دیگری نیز داشته است: فاجعه. پایان نامه حاضر می کوشد تلاشی باشد در پاسخ به این سوال که دانش شهرسازی به عنوان یک دانش میان رشته ای چگونه می تواند آسیب های کالبدی ناشی از زلزله در شهرها را کاهش دهد؟ پاسخ به این سوال با تاکید بر بافت شهر و فرضیه قرار دادن موارد زیر مورد کنکاش گرفته است: فرضیه 1: به نظر می رسد الگوی بافت شهری در کاهش یا افزایش آسیب های کالبدی ناشی از زلزله موثر است. فرضیه 2: انتظار می رود بافت منظم (شطرنجی) نسبت به بافت ارگانیک آسیب پذیری کمتری در برابر زلزله را متحمل شود. پس از بررسی منابع علمی و تجربیات جهانی و انتخاب شاخص های پژوهش یعنی ویژگی های ساختمانی (تعداد طبقات، کیفیت بنا، کیفیت مصالح و سازه)، قطعه بندی اراضی (انتظام بافت، نسبت اعیان به عرصه، مساحت قطعه)، کیفیت شبکه راه (انتظام شبکه راه و عرض راه)، فاصله از گسل و فاصله از فضاهای باز، نتایح حاصل از تهیه پرسش نامه به کمک نرم افزار spss برای آزمون فرضیه اول و مقایسه نتایج حاصل از مدل تحلیلی پژوهش در دو محدوده با بافت شطرنجی (شهرک غرب) و بافت ارگانیک (درکه) با استفاده تلفیقی از تکنیک ahp و نرم افزار gis با مطالعات گروه جایکا (jica) برای آزمون فرضیه دوم مورد استفاده گرفت. نتیجه نهایی گویای آن است که بافت شهر به عنوان شالوده و استخوان-بندی شهر تاثیر قابل توجهی در میزان آسیب پذیری شهر از زلزله دارد. صرف نظر از نقش ویژگی های ساختمانی هرچه قطعه بندی اراضی منظم تر، دسترسی به فضاهای باز و معابر با عرض بالای 6 متر بیشتر، فاصله از گسل بیشتر و نسبت اعیان به عرصه در قطعات کمتر باشد، می توان گفت که آسیب پذیری قطعات در برابر زلزله کمتر خواهد بود.